De gebiedende wijs, grammatica, Frans leren

 Het gebruik van DE GEBIEDENDE WIJS in het Frans

FUNCTIE

GEBRUIK

een bevel geven

 

Frans leren Viens ici. kom hier

Frans leren Taisez-vous. houd uw / jullie mond

een wens uitdrukken

Frans leren Restez encore un peu. blijf nog even

raad aanbieden

Frans leren Croyez-moi si je vous dis que c'est dangereux. U kunt me geloven als ik zeg dat het gevaarlijk is.

een aanbeveling doen

Frans leren Faisons bien attention. Laten we goed uitkijken

een vraag stellen

Frans leren Dis-moi ce que tu penses. Zeg me wat je denkt

beleefdheidsvorm

Frans leren Veuillez fermer la fenêtre. Zou u het raam willen sluiten

Frans leren Ayez la gentillesse de vous approcher. Wilt u even dichterbij komen

De gebiedende wijs kent drie vormen: de TU, NOUS en de VOUS vorm.

De TU vorm heeft de uitgang van de 1e persoon enkelvoud van de présent: mange, viens, marche, etc. Dit wordt vertaald met eet, kom, loop. Er komt geen persoonlijk voornaamwoord bij het werkwoord te staan. 

Bij de werkwoorden op -IR, en de werkwoorden op -RE  krijgt de 1e persoon enkelvoud een -s, dus de gebiedende wijs ook. FINIR : je finis  ►= finis ! ATTENDRE : j'attends ► = attends ! (Bij de andere werkwoorden krijgt de tweede persoon enkelvoud (de tu-vorm) bij gebiedende wijs dus géén -S ! ) Deze vorm gebruikt men naar mensen die men goed kent, of kinderen.

De VOUS-vorm krijgt de uitgang van vous, de 2e persoon meervoud van de présent: -ez: mangez, allez, marchez.  Deze vorm gebruikt men bij volwassenen, onbekenden, of superieuren.

Het kan op twee manieren gebruikt worden:

1. Als gebiedend: eet!, ga!, loop! 
2. Maar het kan ook een beleefde aansporing zijn: Maar eten jullie toch! Maar gaat u toch! Maar loop toch! 

De NOUS-vorm krijgt de uitgang van de nous-vorm présent, op -ons: mangeons, allons, marchons.

Dit wordt vertaald met: laten we gaan eten, laten we gaan, laten we gaan lopen.

werkwoorden op -ER en onregelmatig  

werkwoorden op  -IR

werkwoorden op -RE

Vorm

marcher

aller

venir

finir

attendre

Tu 

marche

va

viens

finis

attends

Nous

marchons

allons

venons

finissons     

attendons

Vous  

marchez

allez

venez

finissez

attendez

  PERSOON

onregelmatige ww

 

avoir

être

savoir

vouloir

Tu

aie

sois

sache

veuille

Nous

ayons   

soyons   

sachons   

 

Vous

ayez

soyez

sachez

veuillez

LET OP: Wanneer er Y of EN  ACHTER de gebiedende wijs staat, dan komt er WEL EEN -S voor de 2e persoon enkelvoud, (vanwege de uitspraak; deze -s wordt dan als een -z uitgesproken):

Frans leren Marches-y  (loop er heen)

Frans leren Vas-y (ga maar, ga er maar naartoe)

Frans leren Manges-en  (eet er maar van)