Odilon Redon
Odilon Redon (Bordeaux 1840- Paris 1916)
|
|
“Ik spreek tot diegenen die dociel, en zonder de hulp van een steriele uitleg, toegeven aan de geheime en mysterieuze wetten van de gevoeligheid van het hart.”
Aan zichzelf
Dagboek van Odilon Redon (fragmenten)
Ik heb kunst bedreven volgens mijn manier. Ik heb dat gedaan met mijn ogen wijd open gericht op de wonderen van de zichtbare wereld, en, wat men er ook over gezegd heeft, met een constante zorg om te gehoorzamen aan de wetten van de natuur en van het leven.
Ik heb het ook gedaan met de liefde van enkele meesters die mij ingeleid hebben in de verering van de schoonheid.
Kunst is het allerhoogste bereik, hoog, heilzaam en heilig; kunst doet ontluiken; bij de liefhebber roept hij alleen een eenzame en verrukkelijke geneugte op, maar bij de kunstenaar zet hij, met een zekere kwelling, nieuw zaad voor een nieuwe zaaitijd.
Ik denk dat ik gehoorzaam geweest ben aan de geheime wetten waarmee ik zo goed en zo kwaad als het ging, gedaan heb wat ik kon, en die me geleid hebben tot het maken van dingen waarvoor ik me helemaal gegeven heb.
|
|
Misschien dat deze kunst tegen de kunst ingaat van anderen (iets wat ik zelf niet vind), het heeft me toch een bepaald publiek gebracht dat stabiel blijft met de tijd, zelfs hele goede en lieve vriendschappen die me belonen en me goed doen.
De notitites die ik hier maak zullen meer bijdragen aan het beter begrijpen van deze kunst dan alles wat ik zou kunnen zeggen over mijn concepten en mijn techniek.
Kunst maakt ook deel uit van de dingen in het leven. Dat is het enige excuus wat ik heb om alleen maar over mezelf te praten.
|
|
Je moet op een natuurlijke manier liefhebben, loom, voor het plezier, voor degene die we ooit op een dag zullen ontvangen, als een zegen. En het is het verkondigen van de noodzaak van ontspanning en vrije tijd.
Vrije tijd is geen voorrecht; het is ook geen gunst; het is geen sociaal onrecht: het is een heilzame noodzaak waaruit gedachten, smaak en het onderscheiden van zichzelf voortkomen.
|
|
Wat een desillusies als je heel dicht bij een geniaal man komt! En wat bewaart een genie een eeuwige en onuitputtelijke illusie voor andere mensen!
Aan de muren van onze kathedralen, en ook aan de Griekse of Egyptische beeldhouwwerken kun je zien dat overal waar de beschaafde of wilde mens heeft geleefd je aan de kunst zijn hoogste levensmoraal kunt aflezen; we zien dat er spontaan aan af, stralend, en het is een wonderbaarlijke verrijzenis.
's Winters heeft muziek zijn grootste prestige, muziek is met name 's avonds mooi, in harmonie met stiltes, om te behagen aan de verbeeldingskracht die zij opwekt; het is nachtkunst, de kunst van de droom, maar het schilderij komt van de zon.
|
|
De kunstenaar komt tot het leven om een taak te vervullen die mysterieus is. Hij is een ongeluk. Niets wacht op hem in de maatschappelijke wereld. Hij wordt naakt geboren op wat stro, zonder dat er een moeder was die zijn luiers had klaargelegd. Zodra hij, jong of oud, de zeldzame bloem van de originaliteit geeft - die een unieke bloem is en moet zijn - dan zal de geur van die onbekende bloem hoofden in de war brengen en iedereen zal zich er van distantiëren. Vanaf dat moment is dat een fataal isolement, tragisch zelfs; vanaf dat moment begint er een onherstelbare en trieste eenzaamheid die zijn hele jeugd en zelfs zijn kindertijd vult, en die hem soms wat ongetemd maakt, tot hij op een dag door affiniteit mensen treft die hem begrijpen.
|
|
Wat is het plezierig om in een rustige kamer te lezen met het raam open met uitzicht op het bos. Ik heb de oude Dante voor me, die laat ik niet meer gaan. We zijn op weg naar een serieuze vriendschap.
... maar alleen lezen is niet voldoende om een volledige geest te vormen die gezond en sterk kan functioneren. Ogen zijn onontbeerlijk om elementen in je op te nemen die niet alleen de geest voeden, maar ook de ziel, en wie in zekere zin niet de gave heeft om te zien, en om het juiste te zien, om het echte te zien, die zal nooit een volledige intelligentie hebben.
Zien, dat is spontaan de samenhang tussen dingen zien.
|
|
Bij een bepaalde partij horen, dat is met meerdere mensen tegelijk de vrijheid van anderen beperken, en jezelf beperken.
Maar je moet juist liefhebben om te geloven, en je moet geloven om te handelen: het beste onderricht komt dus van iemand die bij de leerling al iets geraakt heeft met een soort scheppende openbaring, die afkomstig is van zijn eigen werk.
... Ik geloof in een vruchtbaar onderricht via natuurlijk communiceren, in het bijzijn van een meester die we zelf uitkiezen, en zelfs, als het mogelijk is, in intimiteit, zoals dat voeger het geval was.
|
|
A SOI-MÊME
Journal (1867-1915) Notes sur l'art la vie et les artistes
Introduction de Jacques Morland
AAN ZICHZELF Haarlem, Amsterdam.