Le Pronom, Voornaamwoorden, frans leren

LE PRONOM : het voornaamwoord

Het voornaamwoord in het Frans kent vele vormen.

De bekendste zijn, net als in het Nederlands, de Persoonlijk voornaamwoorden

Daarnaast kennen we ook :

Betrekkelijk voornaamwoorden 

 Aanwijzend voornaamwoorden

 Bezittelijk voornaamwoorden

Een voornaamwoord vervangt een zelfstandig naamwoord om  herhalingen en hinderlijke klanken te vermijden :

La voiture est si puissante, que la voiture peut rouler très vite... wordt vervangen door  ►La voiture est si puissante, qu'elle peut rouler très vite. (Die auto is zo krachtig, dat die auto heel snel kan rijden ► hij heel snel kan rijden)

Le chien court très vite, et la queue du chien forme un panache.► wordt vervangen door  ► le chien court très vite et sa queue forme un panache. (De hond rent heel hard, en de staart van de hond krijgt de vorm van een pluim ►en zijn staart krijgt de vorm van een pluim)

Plaats en functies van het voornaamwoord

Het voornaamwoord vervangt het zelfstandig naamwoord en krijgt dezelfde functie van dat znw (onderwerp, lijdend voorwerp). Het kan daarom dus mannelijk, vrouwelijk, enkelvoud of meervoud zijn. Verder kan een voornaamwoord ook een bijvoeglijk naamwoord, een hele zin of een gedeelte, een hoofdzin of een bijzin vervangen.

Représentant: De verwijzing

De verwijzing vervangt iets of iemand in de tekst :

Le train qui arrive.

(De trein die aankomt. Het (betrekkelijk) voornaamwoord qui is de vervanger van train).

Bij le représentant onderscheiden we twee vormen: 

1. - Anaphore/  anafoor:
Wanneer het zelfstandig naamwoord voor het voornaamwoord staat, noemen we dit een anafoor.

Cette visite du musée est formidable et je suis heureuse de la faire connaître.

(cette is een aanwijzend voornaamwoord, visite is het onderwerp en het voornaamwoord la is een anaphore dat het antecedent visite vervangt en er naar verwijst)

Let op : soms moet vanwege de betekenis de zin aangepast worden :

Le directeur a proposé un travail, il n'a pas l'air facile. (Wat is er niet makkelijk, de directeur of het werk?)

In dat geval moet men het bedoelde er toch nog even bijzetten :

"Le directeur a proposé un travail, cette tâche n'a pas l'air facile",

ou sinon "le directeur a proposé un travail, et cet homme n'a pas l'air facile".

2. - Cataphore / katafoor:
Wanneer het vervangen woord nog niet genoemd is en achter het voornaamwoord staat, dan heet het een cataphore / katafoor:

Pendant ton absence, ça a brûlé rapidement.

(Er is nog niet precies verteld wat er verbrand is ).  

Pensez-vous que celui-là soit bon ? 

Antécédent

L'antécédent, het antecedent, is het zelfstandig naamwoord dat vervangen moet worden, of dat er nu voor of achter staat.
Let op: Let er op dat het antecedent wel altijd makkelijk kan worden geïdentificeerd, en dat er geen verwarring in de zin ontstaaat.

L'antécédent / Het antecedent dat het voornaamwoord vervangt en ernaar verwijst, is: 

  1 een eigennaam of zelfstandig naamwoord (met of zonder lidwoord) :

Un voyage organisé est-il indispensable ?

("Un voyage organisé" is de nominale groep van het voornaamwoord il)

Comme il est en retard l'écolier court dans la rue.

(L'écolier wordt hier antécédent van het voornaamwoord il genoemd, hoewel hij na het voornaamwoord komt )

Roméo est en voyage, il rentrera demain.

(Roméo is het antécédent van het voornaamwoord il).

2 een voornaamwoord Het voornaamwoord komt meestal net na het woord dat hij vervangt :

L'écolier qui court dans la rue est en retard.

(l'écolier is het antecedent van het voornaamwoord qui)

Tu as un jouet qui est beau. (Tu as un jouet, il est beau).

3 Een bijvoeglijk naamwoord :

Intelligente, elle le deviendra sûrement.

Insolent que tu es.

Soms kan een zelfstandig naamwoord zonder lidwoord als bijvoeglijk naamwoord fungeren. Dan wordt het vervangen door het voornaamwoord "le" dat hetzelfde is als cela :

Adulte, je ne l'étais pas encore.

(Adulte, je n'étais pas encore cela  Volwassen, dat was ik toen nog niet). 

4 Een werkwoord : 

Mourir, c'est partir un peu !

(Het voornaamwoord ce komt vóór het werkwoord mourir ► Mourir, cela est partir un peu ! ).

5 Een bijwoord :

Là où il vit, il est très bien logé.

(Het betrkkelijk voornaamwoord où verwijt naar het bijwoord van plaats là).

 6 Een zin of gedeelte van een zin :

J'appréciais ses poèmes romantiques. Je ne les aime plus.  

Nominale voornaamwoorden
Deze voornaamwoorden verwijzen nergens naar, en vervangen ook niets of niemand.

Zij wijzen alleen maar direct een wezen of een ding aan :

On veut vivre

Aucun ne survivra

Qui a crié ?

 Onzijdig neutraal voornaamwoord

In het Frans bestaat het ONZIJDIG voor persoonlijk voornaamwoorden (il, le, se, en, y), aanwijzend voornaamwoorden (ce, ceci, cela) of onbepaalde voornaamwoorden (rien, quelque chose, tout, autre chose).

De algemene regel is dat het voornaamwoord het getal (enkel- of meervoud) en geslacht krijgt van het woord dat hij vervangt :

Les cols sont-ils ouverts ? Ils le sont.

Le chien et le chat vont se battre. Non ils sont enfermés séparément.

Maar sommige persoonlijke voornaamwoorden kunnen onzijdig worden, meestal om dingen en dieren te vervangen :

Il pleut, je le savais.

(il en le verwijzen niet naar een bepalend woord)

Het voornaamwoord le van de derde peraoon is onzijdig wanneer het een bijvoeglijk naamwoord of een bijzin vervangt:

S'il vous téléphone, dites-le-moi aussitôt.

(le vervangt de bijzin "s'il vous téléphone").

Wanneer het voltooid deelwoord na het onzijdig woord - l' - komt, en het woordje cela vervangt, dan wordt het deelwoord niet verbogen :

La vitesse est plus rapide que nous ne l'avions demandé.

(La vitesse est plus rapide que nous n'avions demandé cela) - Maar wel : La vitesse, nous l'avions demandée moins rapide. Immers, het vrouwelijke woord vitesse komt vóór de persoonsvorm te staan en vervangt niet het woord cela.

Noot : Men kan niet naar een zelfstandig naamwoord verwijzen zonder lidwoord, maar schrijf of zeg dan:

Le prisonnier a demandé sa grâce et l'a obtenue EN NIET Le prisonnier a demandé grâce et l'a obtenue.

Er zijn zes categoriën voornaamwoorden:

Het persoonlijk, aanwijzend, bezittelijk, betrekkelijk, vragend en onbepaald voornaamwoord